Levenstestament/volmacht

Wat is een levenstestament ?

Een levenstestament is een akte bij de notaris, waarbij u aan iemand (of meerderen) volmacht kunt verlenen, zodanig dat een ander kan handelen als u ten gevolge van een lichamelijke of geestelijke oorzaak, niet zelf uw belangen kan behartigen. Ook kunt u in deze akte vastleggen hoe u wilt dat de voor u belangrijke zaken in uw leven verlopen.

En als ik dat niet regel?

Dan kan het zo zijn dat er een bewind of curatele wordt ingesteld via een procedure bij de rechter. Een bewind of curatele kan worden aangevraagd door partner, of kinderen.

Een bewind of curatele wordt namelijk ingesteld in het belang en ter bescherming van de persoon die niet zelf kan handelen, zodat er toezicht is op het vermogen. Wel geeft het bewind of de curatele allerlei verplichtingen, zoals toestemming vragen aan de rechter voor bepaalde handelingen, jaarlijkse rekening en verantwoording.

Maar mijn echtgenoot/echtgenote kan toch handelen als ik niet goed ben?

Nee, dat kan niet. Het zal nog wel een tijdje zo gaan, maar meestal gaat het mis als de woning verkocht moet worden. Beide echtgenoten moeten daarvoor tekenen. Als dat niet meer kan, dan ontloop je niet meer dat er een  bewind of curatele wordt ingesteld via een procedure bij de rechter.

Na instellen van het bewind of de curatele, moet  er dan toestemming gevraagd worden aan de kantonrechter voor de verkoop van de woning. De kantonrechter bepaalt dan dat eerst het huis getaxeerd wordt, zodat de verkoopprijs in dezelfde lijn ligt van de taxatieprijs (en dat daardoor de persoon wiens vermogen onder bewind is gesteld, niet benadeeld wordt).

Waarom is bewind of curatele extra lastig als je getrouwd bent?

Het vervelende is dat er steeds weer toestemming gevraagd moet worden aan de kantonrechter voor bijvoorbeeld, grotere, niet dagelijkse uitgaven, terwijl ook voorts er jaarlijks rekening en verantwoording moet worden afgelegd over uitgaven. Ofwel de ene “gezonde”echtgenoot is dus ook gebonden aan het bewind, en is niet vrij om te leven.

Is er eenmaal een bewind of curatele, dan kun je er ook niet van af: ofwel je bent steeds gebonden aan de regels van het bewind. Het vreemde is dat de andere echtgenoot vaak wel compleet bevoegd is na een overlijden (via de wet of een gewoon testament), maar niet tijdens leven.

Kan ik dan mijn echtgenoot/echtgenote ook aanwijzen?

Ja, dat is zelfs heel goed om te doen. Wilt u niet in al deze rompslomp belanden, en vertrouwt u het alleen handelen toe aan uw echtgenoot (en/of anderen), dan kunt u dit vastleggen in een akte houdende een algehele notariële volmacht. Natuurlijk kunt u ook bepalen dat als uw echtgenoot er niet meer is, dan een ander, of meerdere anderen (bijvoorbeeld kinderen) bevoegd zijn.

Sta ik dan onder curatele/bewind van de gevolmachtigde?

Nee hoor. U blijft gewoon zelfstandig bevoegd. Sterker nog, u kunt de volmacht altijd weer herroepen.

Gaat de volmacht gelijk in?

Dat hoeft niet. In de volmacht kan worden opgenomen dat deze pas ingaat als een arts verklaart dat de betreffende persoon inderdaad in die toestand verkeert dat hij of zij niet zelf zijn belangen kan behartigen.

Is een volmacht gevaarlijk?

Ja, eigenlijk best wel. U vertrouwt er namelijk op dat de ander goed zal handelen namens u. In de praktijk gaat het ook wel eens mis. Namelijk dat een fout neefje er met de buit van tante vandoor gaat op grond van zo’n algehele notariële volmacht. Bij een bewind of curatele was dat niet zo snel gebeurd.

Zoals gezegd kunt u de volmacht pas laten ingaan als een arts verklaart dat u niet zelf uw belangen kunt behartigen. Ook kunt u in een volmacht zetten dat een ander met de gevolmachtigde mee moet kijken. Dus u kunt meerdere kinderen aanwijzen, en bepalen dat zij met elkaar moeten overleggen. Of dat er een toezichthouder komt.

Wat kan nog meer in een levenstestament?

Naast dat u vastlegt wie uw belangen behartigt, kunt u ook in het levenstestament een leidraad opnemen om ervoor te zorgen dat de zaken zoveel mogelijk verlopen zoals u dat zelf ook gedaan zou hebben. Bijvoorbeeld uw wensen ten aanzien van uw vermogen, uw woning, dieren. Maar denkt u ook aan persoonlijke zaken, zoals uw wensen ten aanzien van zorg, medische behandelingen.

Wat is het verschil met een gewoon testament?

Het testament en het levenstestament horen bij elkaar en vullen elkaar aan. een levenstestament werkt gedurende uw leven. In deze notariële akte geeft u aan wat voor u belangrijk is, mocht u het zelf te ziek of te beperkt bent om te handelen. Een testament heeft pas werking na uw overlijden, en hierin legt u vast wie uw erfgenamen zijn; ook kunt u een executeur benoemen, die uw zaken waarneemt ná uw overlijden.