Het ingedutte Nederlandse notariaat is wakker geschud. De heren zijn weer bij de les. Anna de Vries, notaris in Ureterp, had het gehad met de heilige huisjes in haar beroepsgroep. Ze stootte ze omver. ,,By my gjin poeha.”
TEKST: BERT DE JONG
FOTO: NIELS WESTRA
Anna de Vries weerstond de meer dan duizend mannen van het Nederlandse notariaat. Aanvankelijk viel scepsis haar ten deel, maar gaandeweg kon haar gedrevenheid op sympathie van veel van haar collega’s rekenen. ,Earst wie ik de geus, no fynt men it fanweardeomte hearren wat ik der fan tink.”
Ze trok vanaf 2009 door het land om bij notarissen de belangen van notarissen onder de aandacht te brengen. Ze zag dat het in zichzelf gekeerde notariaat zichzelf kapot concurreerde. De economische crisis eiste zijn tol. Ze sloeg alarm, omdat volgens haar de marktwerking was doorgeslagen. Ze waarschuwde dat de onkreukbaarheid van de notaris in het geding kwam. En ze spoorde haar collega’s aan om veranderingen door te voeren. Er was bijval. Maar ook groot verzet. Het onthaal bij de notarissen in Rotterdam bijvoorbeeld zal ze niet licht vergeten. Het spervuur was vol op haar gericht. Het notariaat in de havenstad had zijn eigen mores, daar had de struise Friezin niets van begrepen. Maar nimmer liet ze zich er door uit het veld slaan. Haar nuchtere aanpak was voor de notarissen die Nederland rijk is ook weer ontwapenend.
,,Sjoch, ik bin mar in simpele notaris.”
Het is deze Anna de Vries (45) die in de afgelopen jaren het bastion van de Nederlandse notariaat slechtte. Zijnamzich voor dat het anders kon, te beginnen in Friesland.
,,Fansels is it idealisme. Mar jildt soks net foar mear minsken? In elts hat dochs syn ideaal?” Wat haar drijft is ,,hieltyd mar wer myn gefoel foar rjochtfeardigens”. Ze besloot rechten te studeren, een bewuste keuze juist vanwege haar zoektocht naar rechtvaardigheid. ,,Ik bin in sosjaal minske, ik tink dat soks de trochslach jûn hat. Ik wol wat dwaan foar de minsken om my hinne.”
Relikwieën
Een notaris heeft een moreel kompas, vindt Anna de Vries. Ze heeft in haar kantoor een lade met relikwieën.
Het zijn foto’s, brieven, een blauw touwtje, al die zaken herinneren haar aan bijzondere verhalen die ze niet moet vergeten en die tot lering zijn. ,,Ik kin it sjen troch in juridyske bril, mar bin dochs wol hiel tolerant. En oarsom, ik ha in miening. Ik sis wat ik tink. Ek as guon saken moreel net yn de heak binne.”
De samenleving moet bij de notaris geen drempels vinden, dat is de wind die er nu waait. Bij het notariaat staan de deuren open, opdat mensen kunnen worden geholpen met adviezen. ,,Ik wol bygelyks net it gefoel krije dat de balâns trochsjit. By skiedings leit it somtiden hiel gefoelich. Ek as notaris kinst der mei adfizenwat mei dwaan.”
De rechtenstudie was tegen de voorkeur van haar ouders in. Die zagen meer in economie, ook de studie van haar broer Jan. De specialisatie in notarieel recht volgde later: ,,It waard my dúdlik makke dat ik der in goed bestean mei hawwe soe. Dat hat de trochslach jûn. Binnen tsien jier wie it lykwols oars. De krisis brocht mei him mei dat in protte notarissen it finansjeel krap krigen.”
De oprichting in 2009 van De Nieuwe Stempel, een nieuwe vereniging die in de bres springt voor
de belangen van notarissen, was haar initiatief. ,,Ik tocht, dit moat dochs oars kinne.” Het leek aanvankelijk een moeizame strijd te worden, maar haar missie door het land wierp vruchten af. De inktvlek breidde zich uit. Veel notarissen raakten onder de indruk van het verhaal van Anna de Vries. Frank en vrij trad ze haar collega’s tegemoet. ,,Ik bin der maklik yn. Se hoege it net mei my iens te wêzen. Ik ha myn ferhaal en dêr mei in oar wat fan fine. Ik fyn it moai om fan in oar reaksjes te hearren. Dêr learst wer fan. Dat sy my skerp oanfalle, dêr treffe symy net mei. Ik bin net bang om op myn bek te gean.”
Het was soms een confrontatie. ,,Fansels, guon binne mannen fan kwizekwânsje. Dy hawwe bygelyks folle mear juridyske kennis as dat ik ynbringe kin. Mar ik ha in helder ferhaal. Dat guon je dan delsette as dom, soks docht my net safolle.”
Arrogantie
Het was moeilijk voor het Nederlandse notariaat, verenigd in de zo bedaagde Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), om de door Anna de Vries gewenste modernisering door te voeren. Kort gezegd, de notarissen wilden wel, maarhunbestuur niet.Meteen zekere arrogantie bleef een deel van de notarissen vasthouden aan de oude patronen, waarin kwaliteitsoefening en regulering kernwoorden zijn.
Het stond haaks op de ideeën om het notariaat veel meer op het publiek gericht te laten zijn. ,,Myn doel wie dat der wat barre soe. En dat betsjutte dat de eigen club en it eigen ego oan de kant moasten.No binne de ankers slein foar in sterk notariaat.”
Er rees vorig jaar twijfel. Al haar inzet voor verbeteringen en vernieuwingen leken vergeefs te zijn. Het bestuur van de KNB was niet van zins om de lijn van de modernisering te volgen. ,,Dan tinkst: jasses. Mar tagelyk makket soks ek striidber.” Ze verhoogde de druk. Dit voorjaar maakte het bestuur alsnog plaats. Het bouwen kon verder. ,,It is dúdlik dat je net alles oan de merk oerlitte kinne.” De waarborg van een goed notariaat in een geolied rechtssysteemmoet volgens haar de samenleving een prijs waard zijn.
Anna de Vries groeide op in Drachten, als dochter van een ijzervlechter. Daarna bleef ze steeds in de buurt. Ze studeerde in Groningen, kreeg in 1992 in Drachten haar eerste baan in het notariaat en vestigde zich in 2000 als zelfstandig notaris in Ureterp. En eigenwijs als ze is, ze positioneerde zich als Mevrouwde Notaris, samen met haar collega Fokje Kooi in Beetsterzwaag.
Aan die samenwerking kwam vorig jaar een einde, Anna de Vries wilde een groter verband. ,,Soks docht sear. It fielde as in skieding nei overspel. Mar it is ek goed om je te spegeljen. De manljuskultuer past folle better bymy. Ik hâld wol fan dy direktheid dy’t dêr sa kenmerkend oan is. Froulju binne dêr trochstrings oars yn. Dy witte de saken wol te beneamen, mar skytskoarje der tsjinoan om der dêrnei wat mei te dwaan. ”
Eenvoud
Het liefst zou ze reizen, ver weg. In eenvoud. Slapen in een tentje, slechts een rugzakje mee. Luxe, het doet haar niks. In haar jeugdjaren wilde ze naar Afrika, om er te helpen in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Nu droomt Anna de Vries van andere continenten. Na het Spaans leert ze nu het Chinees. ,,Ik kin mei dy talen hast de heale wrâld oer.”
,,Eins bin ik dûbeld”, constateert ze. ,,Ik wol de wrâld oer en dochs bin ik honkfêst. It leafst bin ik mei in tintsje fuort, mar ferhúzje, och heden nee. It is dúdlik, ik kies it paad fan de sekerheden, ek al jou ik neatomstatus of besit. Simmerdeis sitte wy wikenlang mei de bern yn in tintsje yn Earnewâld of Bakkefean. It is it echte fakânsjegefoel tichtby hûs. Moai maklik. Gjin gedonder, yn in kertier ha ik it klear. Ik doch it sels, myn freon soarget foar de kofje. Dêr hast dat eigengereide fan my wer. Dêr wol ik sels mei rêde.”
Reageren? sneonsnein@lc.nl
Bron: Leeuwarder Courant
